Ασθένεις των των περιπρωκτικών σάκων

πρωκτικοι σακοιΤα προβλήματα με τους περιπρωκτικούς σάκους, είναι αρκετά συχνά, στους κατοικίδιους σκύλους ενώ αποτελούν καθημερινότητα, για τους περισσότερους κτηνιάτρους. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η αντιμετώπιση τους, είναι εύκολη, αν και αρκετά συχνά, επανεμφανίζονται.

Τι είναι οι περιπρωκτικοί σάκοι;
Οι περιπρωκτικοί σάκοι (οι οποίοι κάποιες φορές, αναφέρονται από τους κτηνιάτρους και ως περιπρωκτικοί αδένες), είναι δύο μικροί αδένες, οι οποίοι βρίσκονται εκατέρωθεν του πρωκτού του σκύλου και εκβάλουν λίγο πριν από το άνοιγμα του. Οι αδένες αυτοί, παράγουν μια ουσία με βαριά οσμή, η οποία εναποτείθεται στα κόπρανα καθώς αυτά εξέρχονται από το ορθό του ζώου και συμβάλει στην διευκόληνση της αφόδευσης, καθώς και στο «μαρκάρισμα» της περιοχής του ζώου, μέσω της μυρωδιάς. Η δυνατή αυτή μυρωδιά, είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στο περιβάλλον και αποτελεί μέρος του τρόπου επικοινωνίας, των σκυλιών. Συνήθως, το πέρασμα των κοπράνων, έχει ως αποτέλεσμα, το άδειασμα των αδένων, στους υγιείς σκύλους.
Οι περιπρωκτικοί σάκοι, αδειάζουν επίσης περιστασιακά, σε καταστάσεις, στρες ή πανικού του ζώου, π.χ κατά την δίαρκεια ενός σκυλοκαυγά ή ενός αυτοκινητιστικού δυστυχήματος, με αποτέλεσμα ο τραυματισμένος σκύλος να αναδίδει μια ισχυρή οσμή. Το έκκριμα αυτό των αδένων, έχει συνήθως μια περίεργη ψαρώδη οσμή, δυσάρεστη τις περισσότερες φορές, στους ανθρώπους.

Μπλοκαρισμένοι περιπρωκτικοί σάκοι
    Σε αυτή την πολύ κοινή πάθηση, οι αδένες δεν μπορούν να αδειάσουν φυσιολογικά, είτε επειδή ο αγωγός τους είναι αρκετά στενός, είτε επειδή τα κόπρανα του σκύλου είναι αρκετά χαλαρής σύστασης. Αρκετοί σκύλοι έχουν σάκους, οι οποίοι δεν αδειάζουν φυσιολογικά και όταν γεμίσουν πολύ, μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη ανυσηχία, η οποία συνήθως εκδηλώνεται ως:
•    επίμονο γλύψιμο της περιπρωκτικής περιοχής.
•    απότομο κάθισμα και σφύξιμο της ουράς.
•    έντονο σύρσιμο του πρωκτού του ζώου στο έδαφος, κάτι που συχνά παρεξηγείτε από τους ιδιοκτήτες ως σύμπτωμα κνησού ή σκουληκιών.
•    γενικότερη ευαισθησία και ταραχή.

Επιμολυσμένοι περιπρωκτικοί αδένες ή απόστημα περιπρωκτικών αδένων
    Οι περιπρωκτικοί αδένες, είναι δυνατό να μολυνθούν, πιθανότατα ως αποτέλεσμα χρόνιας έμφραξης τους (βλέπε επάνω). Στην περίπτωση που αναπτυχθεί απόστημα, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα βαριά. Εξαιτίας των συμπτωμάτων αυτών, ο σκύλος δεν αισθάνεται άνετα, ή μπορεί να γίνει ακόμα και επιθετικός, σε πιθανή απόπειρα προσέγγισης της πρωκτικής περιοχής του. Το απόστημα, είναι πιθανό να σκάσει προς την επιφάνεια με αποτέλεσμα την έκκριση ενός δύσοσμου ή/και αιματηρού υγρού. Σε αυτή τη φάση, τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν, καθώς η πίεση μειώνεται και ο πόνος ελαττώνεται.

Θεραπεία των κοινών παθήσεων των περιπρωκτικών αδένων
    Σε περίπτωση μιας εμφανούς έμφραξης των αδένων, το περιστασιακό άδειασμα τους από τον κτηνίατρο είναι επιβεβλημένο. Κάποιοι σκύλοι, μπορεί να το χρειάζονται ακόμα και ανά 4 με 8 εβδομάδες, ενώ κάποιοι άλλοι αρκετά σπανιότερα.
    Σε ορισμένα περιστατικά, είναι πιθανό να απαιτείται και αλλαγή της σύνθεσης του σιτηρεσίου του ζώου. Συνήθως προσθέτουμε περισσότερες ίνες, έτσι ώστε τα κόπρανα του σκύλου, να γίνουν πιο στέρεα. Πρέπει να επισημάνουμε ότι αυτή η αλλαγή δεν λειτουργεί σε όλες τις περιπτώσεις, παρ’ όλα αυτά, αξίζει σίγουρα την προσπάθεια.
    Εάν έχουμε και ταυτόχρονη μόλυνση, η χορήγηση αντιβιοτικών, θα βοηθήσει αρκετά στην υποχώρηση των συμπτωμάτων. Ακόμη, οι περιπρωκτικοί σάκοι θα πρέπει να εκπλυθούν με φυσιολογικό ορό ή με αντισυπτικό διάλυμα, με το ζώο σε αναισθησία, έτσι ώστε να υποχωρήσει το πρόβλημα. Τα αποστήματα, απαιτούν χειρουργείο και προσθήκη παροχεύτευσης, έτσι ώστε, μαζί με ταυτόχρονη χορήγηση αντιβιωτικών και παυσίπονων, να εξαλειφθεί η μόλυνση.
    Οι επίμονες παθήσεις των περιπρωκτικών σάκων, αντιμετωπίζονται συνήθως, με την χειρουργική αφαίρεση τους. Κάτι τέτοιο όμως περιορίζεται μόνο σε σκυλους που αντιμετωπίζουν, μέτρια εως σοβαρά προβλήματα, τα οποία επανεμφανίζονται πρόωρα, ακόμα και μετά τις θεραπείες που προαναφέρθηκαν. Η αφαίρεση των περιπρωκτικών σάκων, ενέχει ένα μικρό ρίσκο ακράτειας, εξαιτίας της πληθώρας των σημαντικών νεύρων, τα οποία διέρχονται από την περιοχή. Η ακρατεία αυτή, μπορεί να είναι παροδική ή και μόνιμη.

Πιο σοβαρά προβλήματα
    Αρκετά πιο σπάνιοι, είναι οι όγκοι των περιπρωκτικών σάκων. Τα συμπτώματα, σε αυτή την περίπτωση, μπορεί αρχικά να μοιάζουν με αυτά των γεμάτων ή επιμολυσμένων περιπρωκτικών αδένων. Οι όγκοι αυτοί ταυτοποιούνται μόνο με βιοψία, ενώ η θεραπεία τους είναι συνήθως χειρουργική. Δυστυχώς, οι όγκοι σε αυτή την περιοχή είναι τις περισσότερες φορές κακοήθεις, ενώ μπορεί να απειλούν ακόμα και την ζωή του ζώου.
    Τα προβλήματα των περιπρωκτικών σάκων, μπορεί να σχετίζονται και με μία άλλη πάθηση, αυτή των περιπρωκτικών συριγγίων. Ως μέρος της θεραπείας αυτής της πάθησης, μπορεί να ζητηθεί και η χειρουργική αφαίρεση των σάκων.

Συχνές ερωτήσεις
Πόσο συχνά, θα πρέπει να αδειάζονται οι περιπρωκτικοί σάκοι του σκύλου μου;
Κάποιοι σκύλοι δεν το χρειάζονται και ποτέ. Εάν όμως ο σκύλος σας εκδηλώνει οποιοδήποτε από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν, τότε θα πρέπει να προγραμματίσετε μια επίσκεψη στον κτηνίατρο σας, προκειμένου να τους ελέγξει. Εάν ο σκύλος σας, δεν εμφανίζει κάποιο από τα συμπτώματα, το προτιμότερο είναι να μην ασχοληθείτε καθόλου με τους αδένες του.
Μου φαίνεται ότι ο σκύλος μου έχει μια άσχημη μυρωδιά. Προέρχεται από τους αδένες;
Θα μπορούσε, υπάρχουν όμως και άλλες συνήθεις παθήσεις, που προκαλούν άσχημη οσμή του ζώου, όπως π.χ. οι ωτίτιδες, οι δερματικές παθήσεις, ή η οδοντική πλάκα. Ο κτηνίατρος σας, θα εξετάσει το ζώο για όλες αυτές τις παθήσεις και θα σας συμβουλέψει ανάλογα, σχετικά με την θεραπεία.
Οι παθήσεις των περιπρωκτικών αδένων, προκαλούν δυσκοιλιότητα;
Κάποια ζώα μπορεί να μοιάζει ότι σφίγγονται, κάτι όμως που δεν έχει τόσο πολύ να κάνει με δυσκοιλιότητα,όσο με την προσπάθεια του ζώου να αντιδράσει στην έντονη ενόχληση της περιπρωκτικής του χώρας. Θα πρέπει να σημειώσουμε, ότι γεμάτοι περιπρωκτικοί σάκοι, μπορεί να προκύψουν και μετά από ένα διάστημα διάρροιας. Επίσης τα πολύ μαλακά κόπρανα, δεν επιτρέπουν στους σάκους να αδειάσουν φυσιολογικά.

Ελευθέριος Γινάργυρος,
Κτηνίατρος Α.Π.Θ.