Πυομήτρα (λοίμωξη της μήτρας)

Η πυομήτρα, αποτελεί μια συνήθη πάθηση των θυληκών, μη στειρωμένεων ζώων και για την θεραπεία της, απαιτείται άμεσα χειρουργική επέμβαση. Αν και αποτελεί πάθηση με ιδιαίτερα μεγαλη βαρύτητα, τα περισσότερα ζώα ανταποκρίνονται θετικά, ύστερα από το χειρουργείο και μπορούμε να περιμένουμε ακόμη και πλήρη ανάρωση τους, στο επόμενο χρονικό διάστημα. Ο καλύτερος τρόπος, για να προστατέψετε το θυληκό κατοικίδιο σας από την πυομήτρα, είναι η στείρωση.
Τι ακριβώς είναι η πυομήτρα;
    Η πυομήτρα, αποτελεί σοβαρή μόλυνση της μήτρας, η οποία καταλήγει συνήθως, στην συγκέντρωση μεγάλης ποσότητας λοιμώδους υλικού (πύου) στην κοιλότητα του οργάνου. Εμφανίζεται κυρίως σε ηλικιωμένα θυληκά σκυλιά ή γατιά, τα οποία δεν έχουν στειρωθεί.
    Η πυομήτρα χαρακτηρίζεται ως ανοιχτή ή κλειστή. Στην ανοιχτή πυομήτρα, χαρακτηριστικό σύμπτωμα αποτελεί, η έξοδος εκκρίματος από το αιδίο του ζώου. Το έκκριμα αυτό, μπορεί να είναι κίτρινο, αιματηρό ή κρεμώδες. Αντίθετα, στην κλειστή πυομήτρα, δεν παρατηρείται έξοδος κάποιου εκρίμματος. Αν το πύο δεν απορροφάται επαρκώς από τα τοιχώματα του αιδίου, τότε η κατάσταση μπορεί να γίνει ιδιαιτέρα κρίσιμη για το ζώο σας, μιας και αναπτύσεται τοξαιμία (δηλητηρίαση του αίματος). Η ανίχνευση του δηλητηρίου αυτού στον οργανισμό, έχει ιδιαίτερα άσχημες επιπτώσεις για τα σωματικά όργανα, ενώ μπορεί ακόμα να οδηγήσει και σε παθήσεις που απειλούν τη ζωή του ζώου, όπως η νεφρική ανεπαρκεια. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η πυομήτρα συνηθώς οδηγεί στον θάνατο του ζώου, λόγω αφυδάτωσης, τοξαιμίας και νεφρικής ανεπάρκειας.
    Πολύ πιο σπάνιο πρόβλημα, αποτελει η πυομήτρα του κολοβώματος, η οποία εμφανίζεται σε θυληκά που έχουν στειρωθεί, αλλα μολύνεται το πολύ μικρό τμήμα της μήτρας, το οποίο παραμένει ακόμα στον οργανισμό τους. Επειδή μιλάμε μόνο για ένα πάρα πολύ μικρό κομμάτι της μήτρας, τα συμπτώματα τείνουν να είναι αρκετά πιο ελαφριά, παρ’ όλα αυτά και αυτή η πάθηση πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, προκειμένου να αποφύγουμε τις επιπλοκές.
Τι προκαλεί την πυομήτρα;
Κάθε φορά που το θυληκό έχει περίοδο (δύο φορές τον χρόνο δηλαδή), ο οργανισμός του, υφίσταται όλες εκείνες τις ορμονικές αλλαγές, που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, ανεξάρτητα, από τον εαν είναι έγκυο ή όχι. Οι αλλαγές αυτές που συμβαίνουν στη μήτρα, με τον κάθε κύκλο, διευκολύνουν την μόλυνση της με τη πάροδο του χρόνου. Η μόλυνση αυτή, συνήθως προκαλείται από έναν πολύ κοινό μικροοργανισμό, την E.Coli. Η ασθένεια συνήθως εμφανίζεται μέσα στις πρώτες βδομάδες ή μήνες, που ακολουθούν τον οίστρο του ζώου. Επίσης οι ορμονικές θεραπείες, με σκοπό τη διακοπή του οίστρου ή τη θεραπεία άλλων παθήσεων, αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης πυομήτρας.
Ποιά είναι τα συμπτώματα της πυομήτρας;
    Η πυομήτρα, προφανώς και εμφανίζεται μόνο στα θυληκά (μιας και τα αρσενικά δεν έχουν μήτρα), και πιο συχνά στα ηλικιωμένα ζώα (6 ετών και άνω). Τα συμπτώματα συνήθως παρουσιάζονται, στις 6 εβδομάδες, αφού σταματήσει το αίμα, από τον προηγούμενο κύκλο του θυληκού. Τα πρώτα συμπτώματα της πάθησης, συνήθως δεν γίνονται αντιληπτά. Ίσως να παρατηρήσετε, ότι το κατοικίδιο σας, απλά γλύφει το πίσω μέρος του σώματος του πιο συχνά από ότι συνήθως. Ακόμη μπορεί να παρατηρήσετε, ότι έχει χάσει λίγο το χρώμα της ή/και την όρεξη της. Συνήθως, θα είναι πάρα πολύ διψασμένη και ακριβώς επειδή πίνει πολύ νερό, είναι πιθανό να ουρεί περισσότερο, ακόμα και μέσα στο σπίτι. Κάποιες φορές, το πύο εξέρχεται απο την μήτρα και τότε θα δείτε ένα αιματηρό-καφέ ή κίτρινο έκκριμα από το αιδίο της. Καθώς η πάθηση προχωρά, μπορεί να κάνει ακόμα και έμετο και η διάθεση της να πέσει τόσο πολύ, που να μην θέλει ούτε να κουνηθεί.
    Τα συμπτώματα, πιθανότατα θα χειροτερέψουν, μέσα σε διάστημα ορισμένων ημερών ή και εβδομάδων. Εαν δεν αντιμετωπιστούν, εξελίσονται σε αφυδάτωση, κατάπτωση και τελικά θάνατο από σηψαιμικό σοκ.
Πώς θα καταλάβει ο κτηνίατρος τι συμβαίνει στο ζώο μου;
    Ο κτηνίατρος σας, συνήθως υποψιάζεται τι συμβαίνει, από την περιγραφή των συμπτωμάτων του ζώου σας. Θα σας ζητήσει όμως και κάποιες εξετάσεις, προκειμένου να επιβεβαιώσει την διάγνωση του αλλά και να καθορίσει αν η κατάσταση του ζώου, θα του επιτρέψει να επιβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Στις αιματολογικές εξετάσεις, θα φανεί εαν οι τοξίνες από τη μόλυνση της μήτρας έχουν περάσει στο αίμα και κατά πόσο έχουν επηρεάσει και άλλα όργανα. Οι ακτινογραφιες ή ο υπέρηχος, θα καθορίσουν τη διόγκωση της μήτρας.
Υπάρχει θεραπεία για την πυομήτρα;
    Μόλις επιβεβαιωθεί η διάγνωση, το κατοικίδιο σας θα πρέπει να χειρουργηθεί το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να του αφαιρεθεί η μήτρα. Το χειρουργείο αυτό, είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που πραγματοποιείται για την στείρωση ενός θυληκού ζώου, όμως εαν το ζώο πάσχει από πυομήτρα, το χειρουργείο ενέχει αρκετά πρισσότερο ρίσκο. Το ρίσκο όμως της επιλογής να μην γίνει καθόλου χειρουργείο, είναι πολύ μεγαλύτερο, καθότι δυστυχώς, τα περισσότερα ζώα χωρίς χειρουργείο, καταλήγουν. Εαν η μήτρα δεν αφαιρεθεί, τότε οι τοξίνες που απελευθερώνονται από την λοίμωξη θα εισχωρήσουν στο αίμα και θα επιβαρύνουν την κατάσταση του ζώου. Σταδιακά, οι τοξίνες αυτές, θα προκαλέσουν νεφρική ανεπάρκεια. Ανάλογα με την κατάσταση του ζώου, το χειρουργείο μπορεί να καθυστερήσει κάποιες μέρες, μέχρι αυτό να είναι σε θέση να το αντέξει.
    Αρκετά σπάνια, σε πολύ ηλικιωμένα ζώα τα οποία έχουν ενδείξεις σοβαρής επιβάρυνσης και άλλων οργάνων (νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια), την καλύτερη λύση, ίσως αποτελεί η ευθανασία.
Θα γίνει το κατοικίδιο μου καλύτερα;
    Η πυομήτρα είναι μια σοβαρή ασθένεια και δυστυχώς ένα μικρό μέρος των ασθενών, δεν θα τα καταφέρει, παρ` όλη τη θεραπεία, εξαιτίας των διαφόρων οργανικών ανεπαρκειών ή των επιπλοκών. Συνολικά όμως, το μεγαλύτερο ποσοστό των σκυλιών και των γατιών, αναρρώνουν αξειοσημείωτα καλά, κάτι που κάνει την επιλογή της άμεσης θεραπείας, να αξίζει την προσπάθεια και με το παραπάνω.
    Αν το ζώο σας αναρρώσει από το χειρουργείο, τότε πιθανότατα θα επιστρέψει και στην προηγούμενη καλή κατάσταση της υγείας του. Για την ακρίβεια, ένα μεγάλο ποσοστό ιδιοκτητών, αναφέρουν ότι μετά το χειρουργείο, το ζώο τους είναι καλύτερα, από ότι είχε υπάρξει ποτέ εδώ και καιρό. Αυτό, γιατί συνήθως η μόλυνση εξελίσεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, πριν ακόμα φανούν τα πρώτα της συμπτώματα.
Με ποιόν τρόπο μπορώ να εμποδίσω την εμφάνιση της πυομήτρας;
    Ο μόνος τρόπος για να σιγουρευτείτε ότι το ζώο σας δεν θα νοσήσει από αυτή τη πάθηση, είναι να το στειρώσετε. Αν δε σκοπεύετε να κρατήσετε κουτάβια απο το ζώο σας, τότε θα πρέπει να το στειρώσετε σε όσο μικρότερη ηλικία γίνεται (συνήθως μετά την εμφάνιση της πρώτης περιόδου). Κάτι τέτοιο δεν εξαλείφει μόνο όλες τις επιπλοκές που σχετίζονται με τον γεννετήσιο κύκλο, αλλά μειώνει κατά πολύ και τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού, σε μεγαλύτερη ηλικία. Για περισσότερες πληροφορίες, σχετικά με το καλύτερο χρονικό διάστημα για την στείρωση, αλλά και για τα οφέλη της, συμβουλευτείτε τον κτηνίατρο σας.

Ελευθέριος Γινάργυρος,
Κτηνίατρος Α.Π.Θ.